In deze editie van Beauty of the Brain zie je menselijke neuronen die in het lab zijn gekweekt uit huidcellen van Parkinsonpatiënten. Het lijkt bijna een kunstwerk, maar het zijn echte menselijke hersencellen die in het lab zijn gekweekt. Onderzoekers van het Donders Institute maken deze neuronen niet rechtstreeks uit hersenweefsel, maar starten met huidcellen van gezonde mensen evenals Parkinsonpatiënten. Deze  huidcellen worden omgeprogrammeerd tot een stamcel, en die stamcel kan vervolgens uitgroeien tot allerlei soorten cellen, waaronder neuronen.

In dit geval zijn de cellen met een genetisch trucje geprogrammeerd om glutamaterge neuronen te worden, een belangrijk type hersencel dat signalen doorgeeft. Op de afbeelding zie je vooral de dendrieten, de vertakte uitlopers waarmee neuronen met elkaar verbonden raken. Ze vormen een soort netwerk van draden waarlangs informatie kan stromen.

De cellen op dit beeld zijn al zo’n zestig dagen oud. Dat klinkt misschien kort, maar in het laboratorium is dat een flinke tijd: de neuronen zijn dan ‘volwassen’ genoeg om netwerken te maken, synapsen te vormen en met elkaar te communiceren. Ze lijken daardoor sterk op de cellen die in ons eigen brein zitten.

Deze gekweekte neuronen zijn extra bijzonder omdat ze deels afkomstig zijn van mensen met de ziekte van Parkinson. Het Kuijpers lab gebruikt ze om te onderzoeken wat er in de vroege stadia van de ziekte misgaat. Want meestal wordt Parkinson pas ontdekt als hersencellen al zijn afgestorven. Door eerder te kijken, nog voordat de grote schade zichtbaar is, hopen onderzoekers beter te begrijpen hoe de ziekte begint, en uiteindelijk manieren te vinden om die ontwikkeling af te remmen of zelfs te voorkomen.

Deze specifieke afbeelding is gemaakt door postdoc Eline van Hugte. Zij wist de cellen met een eenvoudige kleuring zichtbaar te maken en hun typische vertakte vorm prachtig vast te leggen. Het resultaat laat zien dat wetenschap niet alleen kennis oplevert, maar ook beelden die de schoonheid en kwetsbaarheid van ons brein onthullen.